Psikopatlar Hakkında Yanıltıcı Bilgiler: Gerçekler ve Önyargılar
Bir psikopatın gözlerine baktığınızda ne görürsünüz? Aslında çoğu insanın bu soruya verdiği tek bir yanıt vardır: soğuk, duygusuz ve sabit bir bakış. Bir diğer yaygın bilgi ise psikopatların uzun süre göz temasını kesmemesiyle ilişkilidir fakat uzmanlara göre bu varsayımlar, gerçeği tam olarak yansıtmıyor.
Klinik psikolog Claire Law’a göre, sürekli göz teması kurmak sadece psikopatiyle değil DEHB, otizm veya obsesif kompulsif bozukluk (OKB) gibi çeşitli nörolojik ve psikiyatrik durumlarla da ilişkili olabilir. Bu nedenle sadece bakışlara dayanarak bir kişiyi psikopat olarak tanımlamak oldukça yanıltıcıdır.
Psikopat mı, Antisosyal Kişilik Bozukluğu mu?
Uzmanlar, ‘psikopat’ kelimesinin tıbbi değil daha çok popüler kültür temelli bir terim olduğuna dikkat çekiyor. Klinik tanımlarda daha doğru terim Antisosyal Kişilik Bozukluğu (ASPD) olarak geçiyor.
Ruh sağlığı uzmanları, psikopatiyi teşhis ederken yalnızca gözlem ya da sezgilere değil aynı zamanda bilimsel ölçütlere ve testlere başvurur. Bunlardan en bilineni Hare Psikopati Kontrol Listesi – Revize (PCL-R) isimli klinik değerlendirme aracıdır.
Psikopatiyle ilişkilendirilen yaygın özellikler şunlardır:
- Başkalarının acılarını ve duygularını önemsemezler.
- Sürekli yalan söyleme eğilimindedirler; bu onlar için alışkanlık değil, stratejidir.
- İlk izlenimde karizmatik olabilirler, bu da manipülasyonu kolaylaştırır.
- Kendilerini üstün görürler, kuralların üstünde olduklarına inanırlar.
- Gerçek duygulara erişmekte zorlanırlar genellikle duyguları taklit ederler.
- Verdikleri zararın farkında olsalar bile bundan dolayı suçluluk duymazlar.
- Normlara aykırı davranışlar gösterme ve suç işleme oranları yüksektir.
- Başkalarının kaynaklarından sürekli faydalanma eğilimindedirler.
Gözler Her Şeyi Söylemeyebilir
Gözlerin, kişinin fiziksel ya da duygusal durumlarına dair ipuçları verdiği bilimsel olarak bilinse de psikopati gibi derin ve karmaşık bir ruh sağlığı bozukluğunu yalnızca göz teması ya da bakışlarla anlamaya çalışmak yetersiz ve yanıltıcı olabilir. Psikopati, çok daha kapsamlı bir değerlendirme süreci gerektiren bir durumdur.
